RUL LIANPUI AN THAT

Hman deuh khan Bawngva khua ah rul lianpui an that a. An rul thah hi feet 17 a sei, patling chawnpuar tiat a lian an ti a, Rulngan niin an sawi. A thla an lo la lo hlauh mai a,a uihawm hle ni. Bawngva khua hi Mamit atanga km 20 vel a hla, hmun phai tak a ni a. Khaw tereuhte, mizo aia tuikuk tam zawkna khua a ni.

Tuk dang ang bawkin ni lo chhuak chu a sa tha hle a. Mizoram khawdang zawng zawng aia em nat bik a tum em ni tih tur khawp in chu ni chuan Bawngva khua chu a chhun ngut ngut a. Tukthuan eikham a nih chuan Bawngva khawthar lam a tuikuk naupang thenkhat, anganwadi passed tawh, sikul la kal silo te chuan kawr ha lovin bawngvate lui hnar lam ah an dan pangngai angin an infiam rak teng tung a. Chutia Bawngva khaw dai mai a an infiam lai chuan an beisei hauh loh leh rin phak loh lutuk maiin an piah lawk feet 50 vel a hlaah chuan rul lianpui mai a rawn tleng ta ruau ruau mai a. A hmu hmasa naupang thenkhat chuan hmuhnawm en a en chungin “Saw, saw…” ti a an thiante kawhhmuh in an rak tengtung mai a ni.

Chu rulngan pa dum zuar mai chuan chutia authawm an hriat tak ah chuan a sahimna anih beisei in a bul a tuikhuah ah chuan a tleng lut nghal a. A thihna tur hmun a pan tih reng a hrelo. Ni e, a tan chuan mihring reng reng hi hlauhawm a ni a, tur chak tak nei mahse mihring aia chungnung tur a Pathian duan a nih loh avangin  mihring rawl a hriat chuan a tlanbo mai thin a, tul tawpkhawk ah lo chuan mihring chungah tha an thlah ngailo a ni. A taksa thang duang tak avangin a thiante aiin chaw a mamawh hnem a. A chenna hmun pilril viau mahse a bul hnai vel ah a ei awm mi ho a awm tawh loh bakah a chetvelna bul hnai a kal ngam rul dang takngial pawh an awm tawh loh avangin a tan chuan hah thi kul a eitur zawn a ngai thin a ni. A taksa len leh sei avang chuan midang tan hmuh awl hmel viau mahse a fimkhur thin em avangin, a ngamloh tur mihring ramvak takngial pawh a la tawk ngailo a ni. Hemi ni pawh hian eitur a van em avangin riltam tak chung leh mihring hmuh hlau takin nidang a a kal ngai lohna dai hnai vel a rawn hrut a ni a.

Chutia naupang rak tengtung chu tuikuk nu thenkhat in zaidam thlap, mahse vin em em siin engatinge tiin an zuk au a. Rul an hmu tih an hriat chuan pa thenkhat chu zuk tlan thla in thah an tum a. An rin aia lian an hmuh takah chuan thenawm khawveng an inau khawm ta a. Tukuk pa ho leh tlangval te, mizo leh vai te, a hria apiang mai chuan tuikhuah chu an pankhawm ta ruih ruih mai a. An hmanraw neih ang ang nen, Silai neiin silai an keng a, chem neiin chem, neilo in neihloh, an tlan thla ruih ruih mai a. Hmanraw neilo ho in mau an keng fur a. A intithu zual te’n vin takin an position tur inhrilhin chu tuikhuah, rul awmna chu hual ping ta a ni.

Chutia an hual takah chuan chu rulngan chuan tlanchhiat a tlanbo chu a tihtur awmchhun tih hriain tlan chhuahna kawng a zawng  a, a kal tumna hmun apiangah mau sei tak tak a an lo hawlh nghal zel avangin a tan tihngaihna a vang hle a. Tuikhuah laiah a lut leh a, a mangang tak zet ta, a hlauh em em mihring an tam tial tial mai bawk si a. Ni e, a tlengluh na chhan kha chu bihruk a tum vang chauh a ni sia. A tan tlanchhuahna kawng a kaw tawh silo a, mahse beidawng duh mai bik lovin a theih tak hlauh mialin tih beiseina nen mihring panna lai deuh ni a a hriat laiah kalchhuah thut tumin a bei thin a. Mahse amah thah ngei ngei tum mihring mitmeng atang chuan a tih luih tlat chuan an that dawn tih a hrechiang ropui si. A tawp nan thih leh thih tiin an bei leh a, mau zumin a taksa an rawn chhun fuh ta a, chem tle zawk a hmuh chu he khawvel a chhuahsan hma a a thil hmuh tawp ber a ni ta. Chu rulngan, ruldang te paw’n an tih em em chuan theihtawp chhuah mahse, a tlin talo a, an that ta a ni.

Chutia an sah fuh  hnu chuan tuikhuah tlangpui ah chuan chu rulngan chu a vial ngalh ngalh a. A nghawng ah tan bungin ‘haw haw’’ chungin khaw lamah an hnuchho ta a. Bawngva khaw hlui lamah man tam deuh hlek a hralh te an rel uaih uaih a, mahse a thih hma a mau a hawlhtu an tam avangin pawisa tel tur berah an buai sia. “Um..keimahnin ei mai ang u” tiin pa pakhat in a rawn rawt chu hnialtu an awmloh avangin tlai khat hmeh diat diat in a ei duh hovin an insem zo ta a ni.

RUIHHLO DO

Hmanni chu tleirawl pakhat, ruihhlo ti ve thin zeuh zeuh  hnenah hian tunlai a ruihhlo hlauhawm leh lar thar em em mai, Metamphetamine(crystal meth) hlauhawm zia leh a ngawl vei a awlzia te sawiin kan titi luam a. A hlauhawm zia te, vawikhat tihchhin a ngawl vei theih a nihzia te, a tur thawh nat zia te a uar thei ang ber a kan sawi hnu chuan a ngawi vang vang a. “kei chu tihchhin ka chak, vawi khat tihnaah a ngawl vei theih an tia, thei nge theihlo ka tichhin chak e“ a ti ta daih mai a. Chu chuan rilru chhungril ah ngaihtuah na min neih thui tir hle mai.

Mizote ze nghet ber chu kan ze nghet lo hi an lo tih thin ang khan, keini Mizo te hi thil thar tihchhin chak te, midangte’n an tih avanga ti ve chak te kan ni nawk hlawm a. Mihring nunphung hrim hrim ah hian naupang kan nihna kalsan a kan lo kan lo thanlen chhoh hian, thian kan lo ngaina chho zel a, tleirawl kan hriat tirh atangin khawvel zau zawk kan lo daichho ta a. He hunah hian  hmuh chak kan ngah a, hriat chak a lo pung a, tihchhin chak a lo tam thin. A tha lam leh a chhe lamah pawh kan lo peng chak in, kan pen kual nasa em em thin a ni.

Tleirawl sual hi a tur hrim hrim, mihring nun a paltlang ngai ve hrim hrim a ngai pawh kan awm nual a. A dikna chen pawh a awm maithei e. Kan sawi tak ang khan heng hunlai hi kan rilru leh ngaihtuahna sosan lai ber hun a nih avangin heng thil thalo tihchhin kawngah te pawh tih ve chhin hrim hrim te kan lo chak a. Ruihhlo bawih a kan lo tan thinna chhan pawh thiante avang pawh nise, kan lo ‘tihchhin’ thin vang a ni chawk. Tamtak chuan an damchhung saltanna tur kawng he hun atang hian an lo zawh tan ta thin a ni. Heng ruihhlo ngai kan tih te pawh hi heng hunlai a an lo tihchhin avang a ruihhlo bawih a tang ta te an ni tlangpui awm e. Heng hunlai a tilo chu an tilo hlen tlangpui a, upat hnu a ching thar an vang hle a ni.

Ruihhlo kan lo tih thin chhan ber ni a lang ta chu kan tleirawl lai a kan ‘tihchhin’ vang a ni chawk a A nawlpuiin a ruihhlo kan do na tur a kawng pawimawh tak pakhat lo lang ta chu naupan lai atanga inzirtir uar a ngai a ni. Naupang chu a kalna awm kawngah chuan zirtir ula a upat hnu pawhin a thlah lovang tih ang deuh khan heng naupan lai a inzirtir hian kawngro su em em a. Chuvang chuan uluk tak a kan ngaihtuah a heng tleirawl sual hunlai a kan thil tih leh kan awmdan tam zawk hi kan hmalam hun hril tu, kan hmalam huntur tamtak ziarang lo lanna hun anih avangin hetih hunlai hian kan fimkhur a tul hle a. Heng tleirawl sual hunlai ni a kan ngaih pawh a kan tihchhin duhloh a, kan  khawih duhloh chuan upat hnu phei chuan kan khawih dawn lo chiang a ni. Chuvang chuan naupangte kan nih atang a a hlauhawm zia te, vawikhat tihchhin a pawi zia te, kan in hrilhin kan inzirtir thin tur a ni.

Ruihhlo hi ram leh hnam hmelma, mi pangngai pawh mi anglo a siamtu. Taksa ti hmelhem a, rilru leh ngaihtuahna tichhe tu a ni a. Van khua leh tui chang ve theilo tur a Setana’n Thalai te ram a lakna hmanraw pui ber pakhat anih avang hian ringtu te tan chuan do ngei ngei tur a ni. Sual do a, thisen chhuak khawp hial a mahni lam hreawm pawh pawisa lova do turin Lal Isua’n min ti a. Heng kan Thalai pui tamtak Seol thim a tawlhhlut mek te chhanchhuak tur hian ringtu inti te chu awm mai mai thei kan nilova, kan do bur tur a ni.